‘On the edge’ door Yoga Punya
7 januari 2016
Kunt u met enig gemak Engels lezen, dan biedt dit boek verrassende en fascinerende inzichten in een van de grootste sociale experimenten van de 20e eeuw. Het lijvige boek – zo’n 420 pagina’s – gaat namelijk over (een deel van) het leven van Bhagwan Shree Rajneesh, later beter bekend als Osho.
Als zelfverklaarde verlichte trok hij de aandacht van honderden duizenden, zelfs miljoenen, zoekenden… en daarmee ook de aandacht van politici en andere wereldleiders (ook religieuze) die zich met alle macht inzetten om hem te verguizen en uiteindelijk van het toneel te doen verdwijnen door vergiftiging.
Yoga Punya beschrijft dat deel van zijn leven dat zij heeft meegemaakt. Zij schijnt haar heldere licht op de vele gebeurtenissen rondom Osho in deze woelige periode van de wereldgeschiedenis.
De titel…Fool
… refereert duidelijk aan hoe Punya continu haar grenzen verlegde én verlegt op weg naar de ultieme bevrijding door loslating en vertrouwen. Deze staat van blijheid wordt uitgebeeld door de kaftillustratie als weerspiegeling van de Tarot-kaart ‘The Fool’, toepasselijk de 0-kaart in de Grote Arcana van de Tarot.
De schrijfster
Met haar jeugd en wortels in Italië en Zwitserland voelde Punya zich snel aangetrokken door de sannyasins – ‘discipelen’ van Osho, toentertijd herkenbaar door hun oranje kleding en de mala (een kralensnoer met kleine afbeelding van Osho) – en door de verhalen die ze hoorde. Ze was al lang bewust op zoek naar het antwoord op de klassieke vraag “Wie ben ik?” en was al genoeg vrij om haar drang te volgen om naar India te gaan. Ze bevond zich al gauw aan de voeten van deze spirituele meester aan wie ze zich verbond door sannyas te nemen, waarbij Osho haar een nieuwe naam gaf:
Your name will be Ma Yoga Punya. Ma means mother. I call all my women sannyasins Ma, because all women are basically mothers. Yoga means union and Punya means virtue.
Zo begon Punya’s nieuwe leven, een achtbaan op haar pad van zelfverwezenlijking en de behoefte om zoveel mogelijk te vertoeven in de aanwezigheid van deze bijzondere man met zijn visie over wereldvrede en individuele bevrijding.
Na vele reizen zowel om Osho’s instructies te volgen als om bij hem te zijn in de verschillende communes, woont ze nu op het eiland Corfu. Daar zet zij haar webdesignbusiness voort en runt zij het succesvolle internetmagazine Osho News.
Parallelthema’s
De hoofdstukken doen denken aan een jonge hond aan de lijn: eerst in die richting, terug naar de baas, dan hup! in een andere richting. De verschillende richtingen in dit boek zijn tevens duidelijke thema’s die elkaar steeds kruisen en rijkelijk aanvullen: Punya’s persoonlijke geschiedenis, de gebeurtenissen in de communes, haar reizen om in centra te werken, de verschillende werkzaamheden die ze verricht om geld te verdienen om terug naar Osho te gaan. Vele landen en vele mensen passeren de revue. Voor (oud-)sannyasins moet dit boek een feest van herkenning zijn, vooral degenen die in Pune (vroeger Poona) en/of Oregon zijn geweest. Voor degenen die alleen zijn blijven hangen bij een herinnering aan het feit dat Osho 93 Rolls-Royce’s zogenaamd ‘bezat’ (hij, als ‘gast’ van de commune, had zelf geen bezittingen), biedt deze boeiende uiteenzetting veel stof tot nadenken over een beweging die geenszins anarchistisch was, maar gericht op het bevrijden van individuen van de massahypnose van hun conditionering. Volgens Osho:
The moment you drop your old name and the old identity you feel unburdened. It is not just a name; it is the very nucleus of the whole past around which our whole life has been revolving.
Punya vertelt tal van anekdotes over Osho en citeert veelvuldig uit zijn vele ‘discourses’; dit zijn de spontane ‘lezingen’ over een enorm scala aan onderwerpen met tussendoor zijn antwoorden op vragen van sannyasins of bezoekers. Het thema van ‘loskomen van de conditionering’ op weg naar individuele vrijheid en authenticiteit is zeker een van de meest doordringende boodschappen van Punya’s uiteenzetting:
Osho talked a lot about surrender, not as a defeat, but as a letting go – letting life take its course, rather than us deciding how life should be.
Surrender, in fact, is not the right word – in English there is no right word for it. In Sanskrit we have the right word – it is samarpan. It means offering oneself in deep love and trust. The English word is ugly. It is used in reference to war…
De vele, passende citaten bieden een glimp in de rijke wereld van Osho’s denken en zijn onuitputtelijke wijsheid. Verder is te lezen in welke mate deze man in de ban was van zijn behoefte om zijn visie uit te dragen. Daarbij is te zien hoe een ‘organisatie’ zich kan afwijken van de zuivere intenties van de ‘meester’ – want Osho was beslist geen ‘leider’. De organisatie om hem heen was een drager, een kader waarin hij zijn waarheid kon spreken, een waarheid die voor zovelen zo aantrekkelijk was – en nog steeds is.
‘A good read’
Deze drie woordjes in het Engels geven precies aan wat de toegevoegde waarde van dit boek is: het leest als een trein, is soms net een roman, hier een thriller, daar een reisverslag, daar weer een intieme autobiografie, of een krachtige (deel)biografie, en vooral een waardevol commentaar op de sociale bewegingen uit de periode 1970-1990.
Het geheel is prettig ‘verpakt’ in een rustige bladspiegel en een aantrekkelijk lettertype. De tekst is zonder illustraties (de vele foto’s zijn te vinden op Punya’s site) maar diverse typografische trucjes (cursief, inspringen, uitvulling) maken het lezen makkelijker en onderscheiden citaten van hoofdtekst en mijmeringen.
Een klein minpunt: ondanks de moeite die kennelijk is genomen om de tekst te corrigeren, zou het geheel baat hebben bij nog een intensieve correctieronde om er één geheel van standaard Engels te maken.
Hoe dan ook, On the Edge is het lezen waard!
‘On the edge’ door Yoga Punya
ISBN 9781507787960
Originally published on David Bloch’s website.